maandag 15 september 2014

Mindebegivenhed - Jens Otto Krag f. 15.9.1914


Even dacht ik dat ik verkeerd was. Mensen in witte pakken drentelden opgewonden rond op de hoek van Jens Otto Krag Plads, maar ik was toch echt bij de herdenkingsplechtigheid van Jens Otto Krag's honderdste geboortedag. Langzamerhand kwamen er meer mensen. Meest zestigers en zeventigers. Wandelstokken. Pijprokers. Hier en daar aanmerkelijk jongere partijtijgers. Er werd veel omhelsd en gegroet. Kameraden.

Op 15 september, om acht uur 's avonds, kwam Jens Otto Krag ter wereld op de Stemannsgade (nu een zijde van het spiksplinternieuwe plein dat zijn naam draagt). Zoon van een tabakshandelaar, later econoom, sociaal-democratisch politicus, uiteindelijk premier van Denemarken, en, allerbelangrijkst: een van de architecten van de Deense verzorgingsstaat (zie meer over hem in mijn andere posting)



Zo'n vijftig, misschien zeventig mensen stonden bij elkaar op het lichtelijk verwaaide plein. Aan twee zijden nieuwbouw (een school en Randers Kunstmuseum), een uitkijkje op Randers' haven, en het oude appartementencomplex waar de kleine Jens Otto woonde met zijn ouders - totdat ze naar een kleiner huis gingen, want vader Krag's zaak liep niet goed.

De mensen in de witte pakken bleken actievoerders tegen de afbraak van de Deense verzorgingsstaat. De rest van het publiek keek een beetje bezorgd naar ze. Die witte clowns zouden hun feestje toch niet gaan verstoren? En ook de familieleden van Krag, hier aanwezig, op hun ziel trappen?



Dat deden ze niet. Geen onvertogen woord viel toen de diverse plaatselijke partijkameraden Jens Otto Krag huldigden. Hun kreten hadden ze al op de stoep en op de straat gekrijt. En ook niet toen zij en Krag's familie bloemen legden bij de buste van Krag. De fotografen renden opgewonden heen en weer en lieten de bobo's de linten aan de bloemen schikken. Binnen twintig minuten was het voorbij.



Maar toen verplaatste de groep zich naar het gemeentehuis van Randers. Daar zou de gemeente een portret van Randers' meest bekende zoon ontvangen, en Helle Thorning-Schmidt, premier en partijgenoot, zou het portret onthullen.

La Helle deed even op zich wachten, en om kwart over elf begonnen de klokvaste Denen wat te morren, maar toen ze eenmaal binnen was en  haar speech gaf, hingen ze aan haar lippen. Ze kan het, die Thorning-Schmidt! Soepel verbond ze haar recente China-reis aan Jens Otto Krag's Europa-politiek, zijn schrijftafel-pragmatisme ('Geef me een bureau, dan zal ik de dingen in orde maken') aan wat in het hedendaagse jargon 'resultaatgerichtheid' heet.


Helle Thorning-Schmidt in haar element

En zo ziet het portret eruit. Staatsman Krag, vervat in een lichte en een donkere zijde. De fascinatie van Denen voor hem hangt niet alleen samen met zijn politieke werk, maar ook met zijn raadselachtige persoonlijkheid. Een kruising tussen Den Uyl en Amy Winehouse.

Met schaduwzijde

Ook Randers' burgemeester Claus Omann Jensen zwaaide Jens Otto Krag lof toe, wat best bijzonder is voor een niet-kameraad, want hij is van de liberaal-conservatieve Venstre-partij. Hij gebruikte ook de gelegenheid om Krag's Europa-gezindheid te koppelen aan de bestrijding van vreemdelingenhaat: 'In Europa zijn we allemaal op verschillende plaatsen geboren, maar we zijn allemaal gelijk geboren'. En dat was, in mijn ogen dan, best een politiek statement want sinds de zomer is de Venstre-partij nogal verdeeld over vreemdelingen. Eén stroming wil immigratie voor sommige groepen makkelijker, en voor anderen (lees: niet-westerse immigranten en vooral moslims) juist moeilijker maken. De andere stroming, waar Omann Jensen blijkbaar toe behoort, is daar fel tegen.


Let op de onvermijdelijke PH-Deens-design-lamp

Daarna ging het buffet open en verdween de smørrebrød als sneeuw voor de zon. Een feestje werd het. Wel wat melancholiek, maar toch: een feestje. Voor de sociaal-democratie en voor Jens Otto Krag, en zijn gedachtengoed. Want hij had dat, en in abundante hoeveelheden, en Denemarken heeft daar wel bij gevaren. Daarover later meer.




Geen opmerkingen:

Een reactie posten